Newyddion Diweddaraf Cyngor Sir Y Fflint
Dileu treth fusnes
Published: 09/05/2014
Bydd cais i ddileu dyledion busnes dau sefydliad elusennol sydd wedi cael eu
diddymu yn cael ei gyflwyno i gyfarfod o’r Cabinet ddydd Mawrth (13 Mai).
Rhyngddynt mae gan y ddau gwmni, sef Ymddiriedolaeth Elusennol Diogelwch y
Cyhoedd a’r Life Foundation Trust ddyledion o bron i J400,000 i Gyngor Sir y
Fflint mewn trethi busnes a rhaid i unrhyw ddileu dyledion goruwch J25,000 gael
ei gymeradwyo gan y Cabinet.
Yr oedd y ddau gwmni dan sylw wedi prydlesu eiddo ledled Cymru a Lloegr mewn
cynllun i osgoi trethi busnes. Fel elusen gofrestredig, nid yw cwmni’n talu ond
20% o’r dreth fusnes lawn os ydynt yn defnyddio eiddo yn llwyr ac yn bennaf i
ddibenion elusennol a phan nad yw landlordiaid yn gyfrifol am dalu trethi
busnes ar eiddo gwag.
Dangosodd ymchwiliad gan y Cyngor nad oedd y ddau gwmni dan sylw yn gwneud
defnydd priodol o’r eiddo a brydleswyd a phenderfynwyd cymryd camau
cyfreithiol. Yr oedd cyfanswm o 121 eiddo wedi’u prydlesu rhwng y ddau gwmni yn
Sir y Fflint.
Wrth gymryd y camau hyn yn y Llys yr oedd Sir y Fflint yn un o nifer fechan o
gynghorau yn y DU a fu’n allweddol o ran sicrhau dyfarniadau yn yr Uchel Lys o
blaid awdurdodau lleol, sydd bellach â’r hawl i hawlio’n ôl yr arian sy’n
ddyledus.
Dywedodd y Cynghorydd Aaron Shotton, Arweinydd y Cyngor:
“Yr oedd hwn yn gynllun cenedlaethol i osgoi talu trethi a Sir y Fflint oedd un
o’r cynghorau fu ar flaen y gad wrth gymryd camau cyfreithiol i geisio adennill
y dreth fusnes a oedd yn ddyledus. Cafodd y cwmnïau eu gwneud yn fethdalwyr cyn
y gallem weithredu dyfarniadaur llys a bellach maer siawns o adennill yr
arian ar ran Llywodraeth Cymrun hynod gyfyngedig.
“Pan fydd cwmni’n hawlio’r Rhyddhad Ardrethi Elusennol rhaid i’r eiddo gael eu
defnyddio’n gyfan gwbl i ddibenion elusennol; oherwydd y camau a gymerwyd gan
Sir y Fflint a chynghorau eraill, rydym wedi bod ar flaen y gad o ran rhoi
terfyn ar y cynllun hwn i osgoi trethi ac yn y dyfodol bydd awdurdodau lleol yn
gallu hawlio’r arian sy’n ddyledus yn ôl. Mae cynlluniau osgoi trethi yn awr yn
achosi materion ehangach ar draws y DU ac er nad yw’r Cyngor wedi colli allan
gan fod y trethi’n cael eu rhoi i Lywodraeth Cymru, mae’r golled yn un
sylweddol i’r pwrs cyhoeddus.”
Nodyn i olygyddion:
Mae dyled yr Ymddiriedolaeth Elusennol Diogelwch y Cyhoedd yn J336,923.
Mae dyled y Life Foundation Trust yn J60,732.