Y rhwydwaith priffyrdd yw isadeiledd asedau mwyaf gwerthfawr y Cyngor, gydag asedau ffyrdd cerbydau a throedffyrdd werth dros £1 biliwn.  Mae sicrhau bod y rhwydwaith priffyrdd mewn cyflwr diogel a da yn hanfodol ar gyfer cynnal cysylltedd economaidd a chymdeithasol, o fewn Sir y Fflint a gyda’r rhanbarth ehangach, ac mae’r rhwydwaith yn ased hanfodol, sy’n rhan annatod o fywydau bob dydd ein preswylwyr, p’un a bod hynny ar gyfer teithio i’r gwaith, mynychu’r ysgol, cael mynediad at wasanaethau neu fwynhau gweithgareddau hamdden. 

Mae cynnal ein rhwydwaith priffyrdd i safon ddiogel a phriodol yn her sylweddol, yn enwedig yn ystod adegau ariannol anodd.   Mae’n hanfodol ein bod ni’n rheoli ein hisadeiledd priffyrdd yn effeithlon, gan gydbwyso’r anghenion uniongyrchol â chynaliadwyedd hirdymor.  Mae’n rhaid i ni sicrhau bod ein buddsoddiad heddiw yn bodloni galwadau yfory, gan ddarparu gwerth am arian gan sicrhau diogelwch a defnyddioldeb y rhwydwaith. 

Yn 2024, yn dilyn cymeradwyaeth y Cabinet, bu i Sir y Fflint ddiwygio ei ddull o reoli ei asedau priffyrdd (mae hyn yn cynnwys ffyrdd, llwybrau troed, goleuadau stryd, pontydd ac asedau cysylltiedig eraill fel arwyddion, llinellau/marciau ffordd ac ati) i gydnabod y bydd cyflwr cyffredinol y rhwydwaith priffyrdd yn parhau i ddirywio’n naturiol bob blwyddyn heb fuddsoddiad blynyddol digonol.  

Wrth gydnabod y gellir ond lleihau’r ôl-groniad presennol o waith cynnal a chadw strwythurol ar ffyrdd cerbydau a throedffyrdd drwy fabwysiadu dull strategol hirdymor i wella isadeiledd priffyrdd, mae Cyngor Sir y Fflint, ar y cyd â Llywodraeth Cymru, wedi mabwysiadu dull Cymru gyfan at y Cynllun Rheoli Asedau Priffyrdd. 

Mae fframwaith y Cynllun Rheoli Asedau Priffyrdd yn darparu’r egwyddorion ar gyfer rheoli’r rhwydwaith, cydnabod pwysigrwydd yr isadeiledd priffyrdd o ran cefnogi nifer o amcanion allweddol y Cyngor ac mae’r cynllun diwygiedig yn amlinellu ein dull strategol ar gyfer rheoli’r asedau dros y 5 mlynedd nesaf (2024-2029).   Ein nod yw sicrhau bod yr ased yn cael ei gynnal a chadw’n effeithiol, effeithlon ac yn rhagweithiol i sicrhau cyflwr diogel a da i gefnogi amcanion allweddol y Cyngor.  

Mae’r Cyngor yn gweithredu trefn arolygu a gymeradwywyd ar gyfer yr holl asedau sy’n sicrhau bod y cyllid sy'n cael ei ddyrannu i bob elfen yn ddigonol i sicrhau bod yr ased yn ddiogel ac yn addas i bwrpas ac felly'n sicrhau ein bod yn cydymffurfio â’n gofyniad statudol i gynnal y rhwydwaith.   Felly bydd angen dyrannu unrhyw gyllid sydd ar gael yn ofalus i ddarparu’r buddion mwyaf.  Mae’r holl ffyrdd yn cael eu harolygu i ddatblygu rhaglenni ar gyfer rhaglenni rhoi wyneb newydd, trin arwynebau a thrwsio bob blwyddyn, gan sicrhau bod y defnydd mwyaf effeithiol o gronfeydd yn cael ei ddyrannu i’r ardaloedd hynny sydd angen y gwaith cynnal a chadw cywiro neu ataliol fwyaf. 

Mae cynllun y Cyngor ar gyfer yr ased priffyrdd ar gyfer y cyfnod 2024 i 2029 yn cydnabod y cyfyngiadau ariannol y mae’r awdurdod lleol yn gweithio oddi fewn iddynt.  Mae’r cynllun yn targedu’r gofyniad i sicrhau diogelwch defnyddwyr ac yna’n lliniaru yn erbyn dirywiad.

Sicrhau ymdrech ar y cyd i leihau namau ar ffyrdd fydd y flaenoriaeth o 2024 i 2026.  

Ar ddiwedd y cyfnod hwn, bydd adolygiad yn cael ei wneud i ystyried canlyniadau’r gwaith i ymchwilio a oes angen unrhyw waith amddiffyn rhag erydu ar bontydd penodol, a oes angen cryfhau rhai pontydd ac a oes angen cynyddu buddsoddiad mewn disodli polion goleuadau stryd sydd wedi heneiddio. 

Nid yw’r cynllun yn cynnwys arosfannau bysiau, pontydd a ffyrdd preifat, pontydd sy’n eiddo i’r Cyngor nad ydynt ar nac yn croesi’r rhwydwaith priffyrdd a goleuadau tymhorol, addurniadol. 

Mae’r fethodoleg ganlynol yn egluro’r egwyddorion sy’n deillio i flaenoriaethu rhaglenni gwaith cynnal a chadw wedi eu cynllunio:

• Asesiad mecanyddol a gweledol o isadeiledd y ffordd gerbydau yn flynyddol. Y wybodaeth a ddehonglir gan System gyfrifiadurol Dadansoddi Palmentydd y Deyrnas Unedig (UKPMS) i ddangos lefel dirywiad ffyrdd unigol.  
• Asesiad gweledol o isadeiledd y droedffordd yn flynyddol. Y wybodaeth sy’n cael ei mewnbynnu i system rheoli data i roi syniad o lefel dirywiad llwybrau troed unigol. 
• Yna mae allbwn UKPMS a ffynonellau data eraill yn ddarostyngedig i ddadansoddiad peirianyddol i ddarparu strategaethau hirdymor ar gyfer gwella sy’n cymryd cynlluniau corfforaethol i ystyriaeth ar gyfer datblygiad economaidd a phreswyl, cynllunio cludiant rhanbarthol, anghenion ar sail cymuned ac ystadegau damwain lleol.
• Mae rhaglenni gwella yn cael eu paratoi ar sail blaenoriaeth gyda’r egwyddor “gwaethaf gyntaf” yn rheol gyffredinol.  

Mae dull costau oes cyfan yn cael ei ddefnyddio i benderfynu ar raglenni ar gyfer dulliau amrywiol o brosesau gwella h.y. 

• Gwelliannau strwythurol ar ffurf ailadeiladu lle mae lefel dibrisiad yr ased yn fawr.  Mae costau cysylltiedig â’r math yma o welliant yn uchel ac mae’n arferiad costau oes cyfan i gyflwyno rhaglenni trin arwyneb yn ystod camau cynnar dirywiad i ymestyn oes ased i leihau’r lefel o waith ailadeiladu sy’n rhoi pwysau mawr ar gyllid sydd ar gael. 
• Disodli neu gryfhau arwyneb. 
• Trin arwyneb ffordd i ailsefydlu gweadau arwyneb neu ymestyn oes arwyneb drwy ddiogelu cwrs arwyneb sy’n dangos arwyddion cynnar o ddirywiad drwy golli agregad / glynwr. 
• Ail-weadeddu arwyneb ffordd gerbydau sy’n strwythurol gadarn ond sy’n dangos colled ymwrthedd llithro drwy sgleinio’r agregad o fewn y cwrs arwyneb.  
• Er mwyn gwneud y mwyaf o fuddion cost adnoddau ariannol mae’n rhaid ystyried y budd i gymunedau drwy gydnabod ardaloedd economaidd a chymdeithasol lleol o weithgaredd ble mae ffyrdd ar lefel tebyg o ddirywiad o dan ystyriaeth ac adnoddau yn gyfyngedig.   Er enghraifft, bydd llwybr troed sy’n agos at ardal siopa fawr neu ysgol yn cael blaenoriaeth dros lwybr troed tebyg mewn ardal wledig sydd â lefelau isel o bobl yn cerdded.  

Mae’r categorïau canlynol wedi eu cynnwys yn y rhestr o gynlluniau wedi eu rhaglennu i nodi’r ffactorau sy’n cefnogi eu cynnwys yn y rhaglen (Rheswm dros y Gwaith yn y tablau isod):

1. Nodwyd drwy broses arolwg cyflwr.  
2. Nodwyd drwy ymchwiliadau damwain fel bod yn safle clwstwr damweiniau neu’n ddarostyngedig i Beiriant Ymchwilio Arferol Cyfernod Grym Tua’r Ochr (SCRIM). 
3. Yn ddarostyngedig i waith adfer cynnal a chadw uchel. 

Sylwer: Er y gwnaed pob ymdrech i gyflawni rhaglen ddiffiniol fydd yn darparu rheolaeth effeithiol o’r asedau priffyrdd, gall fod yn destun newid mewn cynnwys a manylion drwy’r flwyddyn.   Gall newidiadau o’r fath godi o’r angen i fynd i’r afael â galwadau cynnal a chadw annisgwyl sy’n codi yn ystod y flwyddyn e.e. gwaith cyfleustodau cyhoeddus brys, y tywydd ac addasiadau i’r gyllideb.